Perfectionisme en een hoge prestatiedrang zijn eigenschappen die je dagelijks behoorlijk in de weg kunnen zitten. Heb jij er ook last van?

Wat is perfectionisme?

Mensen die perfectionistisch gedrag vertonen, leggen de lat voor zichzelf heel hoog. Ze willen geen fouten maken en willen dingen altijd zo perfect mogelijk doen. Altijd maar doorgaan en geen grenzen kunnen stellen. Je voelt je overal verantwoordelijk voor en drukt je eigen gevoel en wensen weg. Het kan zelfs dwangmatige vormen aannemen. Helemaal als je jezelf hebt opgelegd dat je altijd het uiterste moet nastreven, anders is het niet goed genoeg. Zeer stressvol en erg vermoeiend.

Perfectionistisch: de kenmerken

De belangrijke kenmerken van perfectionisme zijn:

  • Altijd streven naar topprestaties

  • Geen fouten willen maken en boos worden als dit wel gebeurt

  • Blijven doorgaan en vermoeidheid niet toelaten

  • Niet begrijpen of accepteren dat anderen ‘half’ werk leveren in jouw ogen

  • Veel stress wanneer dingen anders lopen dan gehoopt of verwacht

  • Je heel druk maken om wat anderen van jou denken of vinden

  • Geen kritiek kunnen verdragen of direct in de verdedingsmodus gaan zitten

  • Sterke hang naar controle en overzicht

  • Snel angstig als dingen niet goed dreigen te gaan of zelfs faalangst

  • Moeilijk los kunnen laten en taken kunnen delegeren

  • Neigen naar uitstelgedrag, omdat het in jouw ogen nooit goed genoeg is

  • Graag alleen werken omdat je toch zelf het beste weet hoe het moet

  • Voortdurend kritisch zijn op je zelf en naar anderen

  • Pas een nieuwe uitdaging aangaan als je zeker weet dat je het tot een goed einde kan brengen op je eigen level

Gezond en ongezond perfectionisme

In de basis kan perfectionisme best een goede eigenschap zijn, maar je kan er ook in doorschieten. In dat geval begint je perfectionistisch gedrag wel een probleem te worden.

Gezond perfectionisme
Je streeft naar hoge kwaliteit, maar je voelt je ook wanneer je tevreden kunt zijn over het resultaat. Je bent niet overbezorgd en bent niet bang om fouten te maken. Je leert van je fouten en kunt opbouwende kritiek wel op de juiste plek plaatsen. Als er iets niet goed loopt, ben je niet gelijk uit het veld geslagen. Mensen mogen je over het algemeen graag en je gaat op een bevlogen manier met je werk om. Op dit niveau is perfectionisme niet schadelijk.

Ongezond perfectionisme
Je streeft altijd naar de hoogste perfectie en met minder neem je geen genoegen. Je legt de lat voortdurend heel hoog en als iets je niet lukt, verwijt je jezelf of wordt boos. Je hebt veel zelfkritiek en laat je zelfwaardering van je presentaties afhangen. Je kan kritiek van anderen niet verdragen en schiet direct in de verdediging. Workaholics hebben ook vaak last van ongezond perfectionisme. Ze ervaren vaak geen echt plezier meer in hun werk en kunnen zich niet of amper overgeven aan ontspanning en genieten.

Oorzaken perfectionisme

Perfectionisme ontstaat vaak in de jeugd en wordt als overlevingsmechanisme aangeduid. Meestal ontstaat een dergelijk patroon bij kinderen als ze zich op de een of andere manier nooit goed genoeg voelen. Misschien hadden ouders of verzorgenden starre of hoge verwachtingen of waren erg kritisch. In de ogen van het kind voldoet hij niet en hij is niet tevreden over zichzelf. Dit patroon kan ook ontstaan als adolescent of (jong) volwassene. Het gevoel dat je niet oké bent, begint dan te overheersen. Verdere oorzaken zijn een enorme bewijsdrang, faalangst en de gedachte dat je het altijd zo goed mogelijk voor anderen moet doen. Je gebruikt je perfectionisme om liefde, aandacht, succes en waardering te krijgen. De overtuiging dat je niet deugd als je minder dan perfect presteert nestelt zich in je brein en deze voedt je gedachten en gedrag.

Perfectionistisch gedrag wordt ook vaak geboren door onzekerheid en weinig zelfvertrouwen.

Nadelen perfectionistisch gedrag

Natuurlijk blijven de gevolgen en nadelen van perfectionistisch gedrag niet onopgemerkt. Het heeft op langere termijn altijd invloed op je gehele systeem. Een paar gevolgen van perfectionisme zijn:

  • Het kost je veel energie

  • Een hoge mate van stress

  • Vaak piekeren en slecht slapen

  • Voortdurende onrust in je lichaam

  • Overmatig teleurgesteld zijn als dingen anders lopen dan gedacht

  • Minder productief en effectief bezig

  • Last van uitstelgedrag

  • Snel verzanden in details

  • Weinig ruimte voor plezier en rust

  • Zo veel mogelijk in je comfortzone blijven

  • Gevoel van eigenwaarde is gebaseerd op de goedkeuring van anderen

Werken aan je perfectionisme

Als je weet dat je perfectionistisch gedrag je in de weg zit, wil je natuurlijk weten hoe je dit het beste kunt aanpakken. Lees meer op 10 tips bij perfectionisme overwinnen.

Training perfectionisme

Wil je serieus aan je perfectionisme werken omdat je er steeds meer last van krijgt? Meld je dan aan voor de training perfectionisme in Groningen, Assen of Drachten. Het is ook mogelijk om deze training online via Teams te volgen. In deze individuele training leer je je perfectionisme overwinnen en loslaten. Dit is een effectieve en praktijkgerichte training voor je persoonlijke ontwikkeling.

“Heb jij last van perfectionisme en enorme prestatiedrang?”